Van je bureau ren je naar die meeting – om daarna vlug die mails weg te werken. In de tussentijd rond je ook nog dat ene project af én sta je die ene collega met een vraag te woord. Wéér veel te laat sluit je jouw computer af om naar huis te gaan… althans, dat dacht je. Je loopt je werkgever namelijk tegen het lijf – waarna het volgende project ter sprake komt. In standje ‘uitgeblust’ – maar eindelijk – stap je de auto in. Zuchtend plof je neer op de bank, ‘maar hey, ik ben in ieder geval wél een loyale werknemer’. Toch is de échte vraag: hoe loyaal ben je in dit geval aan de hoofdpersoon… jijzelf?

Je hebt veel talenten, maar grenzen aangeven is er helaas geen van. Althans, als een soortgelijke situatie als hierboven herkenbaar is voor je. Je denkt misschien wel dat je het onder controle hebt, maar als je te vaak het gevoel hebt dat je geleefd wordt, dat er te veel op je bordje ligt en dat je bekaf thuis komt, dan mag je toch wat liever voor jezelf zijn. Dat begint bij voelen en daarnaar durven handelen. Het is namelijk heel makkelijk om op de automatische piloot door te rennen, maar zeg nou zelf: wanneer is werk óóit af? Ja, je kan stellen dat ánderen over jouw grenzen heen gaan, maar in de praktijk ben je het vaak zelf. Je hebt namelijk altijd een keuze: zeg ik ‘ja’ tegen dat ene spoedklusje? Pak ik die mailtjes thuis op? Gebruik ik mijn pauzetijd om over werk te kletsen? Of zeg je ‘nee’, omdat je aanvoelt dat het genoeg is? Een ander kan aankloppen – het is aan jou of je open doet.

Laat ik voorop stellen: er is niets mis met af en toe iets extra’s doen. Sterker nog: het is een wisselwerking. Jij doet wat extra’s voor je collega, deze doet dat later ook een keertje voor jou. En soms doe je ‘gewoon’ iets extra’s, omdat het goed voelt; die (mentale) ruimte daar is. Het is onderdeel van de relatie met de mensen op de werkvloer en maakt je een éxtra (om in die term te blijven hangen ;-)) fijne collega. Waar het misgaat, is dat mensen de denkfout maken dat ze een relatie hebben met het bedrijf. Spoiler alert: je kán geen relatie met een bedrijf hebben, deze heb je met de mensen binnen die muren. Platgeslagen gezegd: met een bedrijf heb je een zakelijke transactie. Zij betaalt jou, jij verricht werk. Wat ik ook vaak zie, is dat mensen het structureel maken van overuren zien als loyaal zijn aan het bedrijf. Werk afmaken tot in de late uurtjes, onbetaald die extra klusjes oppakken en volledig opgebrand de deur uitstappen. Totdat… vermoeidheidsklachten aanhouden – of zelfs een burn-out opspeelt. Dat is niet loyaal zijn, dat is loyaal over je grenzen heen gaan.

Structureel dingen extra doen, nét iets te vaak werksprintjes trekken, veel after work uren maken, het oppakken van andermans werk: het is een extra grote valkuil als je een perfectionistische persoonlijkheid hebt. Ben jij hiermee ‘gezegend’, dan verlang je veel van jezelf. De drempel van ‘loyaal’ zijn ligt in zo’n geval hoger dan bij iemand die genoegen neemt met een zesje – dé nachtmerrie van een perfectionist. Het is dan ook geen toeval dat perfectionistische mensen sneller over hun eigen grenzen heen walsen. Vaak zelfs zonder dat ze het doorhebben, omdat die hoge standaard voor hen de norm is. Ze stellen de behoefte van het bedrijf vaak boven hun eigen behoeften, omdat dat loyaliteitsgevoel primair aanwezig is. Denk aan het overslaan van die sportsessie, omdat er nog veel werk ligt. Of het véél te laat lunchen, omdat er ‘geen tijd’ was. Vraag jezelf eens af: hoe loyaal ben je in zo’n geval naar jezelf? En wat heeft je werkgever eraan als jij jezelf uiteindelijk onderuit rent?

Hoe leuk je werkgever ook is, deze is altijd gericht op bedrijfsdoelstellingen. Op groei. Hartstikke oké, dat is hoe een bedrijf runnen werkt. Het betekent ook dat ze deze doortrekt als persoonlijke doelstelling naar jou als werknemer. Tuurlijk, je pakt deze uitdaging met beide handen aan – dat is onderdeel van de ‘zakelijke transactie’ – maar het is wel aan jou om hierin je grenzen te (h)erkennen. Altijd honderd procent ‘aan’ staan is namelijk voor niemand mogelijk. ‘Perfect’ presteren ook niet. Soms zijn er nu eenmaal omstandigheden dat het je minder goed lukt. Denk aan familiekwesties, een slechte nachtrust of ziek zijn. Goed om te onthouden: hoe beter jij jouw grenzen aanvoelt én aangeeft, hoe beter jij jouw werk kan doen. Je verkleint de kans op fouten, zet je energie op de juiste manier/momenten in én laat zien dat je jezelf respecteert – en daarmee je werk(gever) ook. Uiteindelijk is dat een ‘win’ voor jezelf – en voor je werkgever. Nog eentje om te onthouden: niemand zal jouw grenzen voor jou aangeven, omdat er maar één iemand is die ze voelt (hi, self).

• Je creëert ruimte en focus voor belangrijke zaken
  Door ‘nee’ te zeggen tegen randzaken, zeg je ‘ja’ tegen de dingen die belangrijk zijn. Dat ene project bijvoorbeeld, zonder onnodige ‘kan wel even tussendoor’ afleiding.
• Je levert geen afgeraffeld werk, wel werk van niveau
  Omdat jij opkomt voor je focus, is je werk niet alleen af, maar ook sterk. Je verkleint de foutmarge, zit lekkerder in de materie en kan sneller en beter doorpakken. 
• Als jij je grenzen aangeeft, kennen je collega’s ze ook
  Grenzen leer je kennen door te voelen – en dat kan alleen jijzelf. Als jij duidelijk bent over je grenzen, leren je collega’s deze ook kennen. Ook fijn voor de toekomst.
• De samenwerking verloopt leuker én soepeler
  Communiceer jij helder, dan wordt samenwerken fijner. Er is minder ruimte voor borrelende conflicten/irritaties en mensen weten wat ze aan je hebben. 
• Je helpt jezelf groeien
  Je leert je grenzen niet alleen aanvoelen, maar ook aangeven. Je leert hiermee voor jezelf opkomen, waardoor je zelfrespect (op de werkvloer) groet.
• Én je helpt het bedrijf groeien
  Je helpt niet alleen jezelf, maar ook het bedrijf groeien. Jij geeft signalen als de werkdruk te hoog is. Dé opening voor je leidinggevende om daar iets mee te doen.
• Je geniet van een betere werk- en privébalans
  Grenzen die je stelt op werk, neem je mee naar huis. Gelukkig maar. Dat betekent dat je niet de mailbox, maar die favoriete serie voor je hebt. #opladenmaar
• Je zit lekkerder in je (werk)vel – en dat blijft zo
  Omdat jij je oplaadmomenten bewust pakt, zit je niet alleen op je werk, maar ook thuis lekkerder in je vel. Je kan meer aan én geniet meer van het (werk)leven.

Klinkt leuk, niet? Al die voordelen. Bijna te mooi om waard te zijn. 😉 Geloof me: dat is het niet. Het vraagt enkel van jou om te voelen en te handelen – en daar bewust mee bezig te zijn. Lees jij dit en herken je jezelf in het grenzen-over-gaan-verhaal? Dan is dit jouw signaal om ermee aan de slag te gaan. Wat je nú al zelf kan doen? Lees mee.

• Zeg niet meteen ‘ja’, maar kom er later op terug
  Direct ‘ja’ roepen, omdat je bang bent dat je raar aangekeken wordt? Niet doen. Als jij altijd maar ‘ja’ roept, zullen mensen (te) snel bij je aankloppen. Verruil die ‘ja’ eens voor een ‘kom ik later op terug’. Zo kan jij bijvoorbeeld je agenda checken, bepalen of het bij je past, nagaan of een andere deadline beter is of… toch ‘nee’ zeggen.
• Reserveer elke dag ruimte voor eigen werk
  Houd elke dag (bijvoorbeeld een half uur) vrij voor eigen werk. Blok deze in je agenda en plan al het binnenkomende daar omheen. Zo voorkom je dat je aan het einde van de dag dat half uurtje toch maar weer overwerkt. Egoïstisch? Allesbehalve. Als jij ruimte pakt, komt je werk sneller af. Jij blij, je werkgever blij.
• Train jezelf in assertiever zijn
  Grenzen aangeven kan écht zonder schreeuwen en geïrriteerde blikken – op zo’n manier dat het op een fijne manier landt bij je collega’s. Als je assertief bent, ben je in staat om rustig en respectvol op te komen voor je rechten. Doe jezelf een training in assertief zijn cadeau. Online – of in real life met een coach zoals ik.
• Wees concreet in je communicatie
  Een grens is pas een grens, als je concreet bent. Zo weet de ander wat je bedoelt, zonder dat je ruimte open laat voor interpretatie. Niet: ‘ik ben vanavond laat niet meer beschikbaar voor werk’. Wel ‘ik ben na 18 uur niet meer beschikbaar voor werk’. Vanavond laat kan iemand namelijk ook als 22 uur opvatten. Nope, wil je niet. 
• Luister (vaker) naar je gevoel, niet je hoofd
  Het is prima om naar je hoofd te luisteren, maar niet altijd als het op grenzen aankomt. Waar je hoofd zegt ‘die deadline vraagt om doorwerken!’, zegt je gevoel ‘ik heb alles gegeven. Nu mag die ene collega het even overnemen’. Belangrijke richtinggevers: spanning, irritatie, hoofdpijn, moeheid en spierpijn.
• Schakel tijdig de hulp van collega’s in
  Over hulp inschakelen gesproken: durf dit te doen als je aanvoelt dat het nodig is. Jullie zijn collega’s met een reden – om elkaar te helpen. En je weet ‘t: zij kunnen niet aanvoelen wat jij nodig hebt. Als jij je assertieve mond opentrekt, krijgen zij het signaal om bij te springen. Communication does – once again – the job.

Grenzen aangeven is geen luxe, maar een must. Het is een cadeau aan jezelf, je collega’s én je werkgever – want in the end profiteren jullie er allemaal van. Jij zit lekkerder en productiever in je vel, je collega’s werken fijner met je samen en je werkgever kan rekenen op een scherpe, blije én duurzaam inzetbare werknemer. Geen reden dus, om niet met je persoonlijke grenzen aan de slag te gaan! Wil je hulp vanuit professionele hoek, bijvoorbeeld om je grenzen te ontdekken en je assertiviteit te trainen? Wees welkom, ik help je graag.